پانسمان بینی بعد از عمل بینی یکی از مهم‌ترین مراحل مراقبتی است که نقش کلیدی در بهبود زخم‌ها، کاهش تورم و حفظ نتایج جراحی دارد. عمل بینی، به دلیل تغییرات گسترده‌ای که در ساختار و بافت‌های بینی ایجاد می‌کند، نیازمند مراقبت‌های دقیق پس از جراحی است تا از بروز عفونت، تورم بیش از حد یا جابه‌جایی ساختارهای اصلاح‌شده جلوگیری شود. پانسمان در این دوران نه تنها به محافظت از بینی کمک می‌کند، بلکه به تنظیم فشار و تسریع فرآیند ترمیم نیز کمک می‌نماید.
چرا پانسمان بینی بعد از عمل ضروری است؟
پانسمان بینی پس از جراحی با هدف حمایت از ساختارهای جدید و بهبود سریع‌تر زخم‌ها اعمال می‌شود. این فرآیند ضروری است زیرا:
- محافظت از بینی: بینی پس از جراحی حساس و آسیب‌پذیر است. پانسمان به جلوگیری از ضربه‌های ناخواسته یا تماس‌های غیرضروری کمک می‌کند.
- ثابت نگه داشتن ساختار بینی: پس از تغییرات ساختاری مانند برش استخوان یا تغییر فرم غضروف، پانسمان به حفظ موقعیت صحیح این ساختارها کمک می‌کند.
- کاهش تورم و خونریزی: پانسمان فشار ملایمی روی بینی ایجاد می‌کند که باعث کاهش تورم و جلوگیری از خونریزی بیش از حد می‌شود.
- جلوگیری از عفونت: پوشش‌دهی مناسب زخم‌ها مانع ورود باکتری‌ها و آلودگی‌های محیطی به ناحیه جراحی‌شده می‌شود.
انواع پانسمان بینی پس از عمل
پس از جراحی بینی، پزشکان از انواع مختلف پانسمان‌ها برای حمایت از ساختار بینی، کاهش تورم و جلوگیری از عفونت استفاده می‌کنند. هر نوع پانسمان وظیفه خاصی دارد و بسته به نوع جراحی و نیاز بیمار انتخاب می‌شود. در ادامه انواع پانسمان‌های مورد استفاده بعد از عمل بینی و توضیحات مربوط به هر کدام ارائه شده است:
- چسب و اسپلینت خارجی:
چسب و اسپلینت خارجی بینی برای تثبیت فرم بینی استفاده می‌شود. چسب‌ها به کاهش تورم و جلوگیری از جابه‌جایی ساختار کمک می‌کنند، در حالی که اسپلینت خارجی از بینی در برابر ضربه‌های خارجی محافظت می‌کند. وظیفه اصلی چسب، کاهش تورم، حفظ فرم جدید بینی و جلوگیری از حرکت بافت‌های داخلی است. این چسب‌ها به‌طور خاص برای ایجاد فشار یکنواخت و جلوگیری از تجمع مایعات در ناحیه جراحی استفاده می‌شوند. اسپلینت خارجی یک قالب سفت و سبک است که معمولاً از جنس پلاستیک ساخته می‌شود و روی چسب بینی قرار می‌گیرد. - تامپون داخلی:
در صورت لزوم، برای جلوگیری از خونریزی و تثبیت دیواره داخلی بینی، از تامپون یا گاز استریل استفاده می‌شود. این تامپون‌ها معمولاً طی چند روز پس از جراحی برداشته می‌شوند. تامپون داخلی معمولاً از جنس گاز استریل یا اسفنج نرم است که داخل سوراخ‌های بینی قرار داده می‌شود. - اسپلینت داخلی:
برای تثبیت تیغه بینی و کمک به تنفس بهتر، گاهی اسپلینت داخلی در داخل حفره‌های بینی قرار داده می‌شود.
آیا پانسمان بینی گوشتی با استخوانی متفاوت است؟
پانسمان بینی پس از جراحی بستگی به نوع بینی (گوشتی یا استخوانی) ندارد و معمولاً برای هر دو نوع مشابه است. پس از جراحی بینی، جراح برای محافظت از ساختار بینی و کاهش ورم و خونریزی، پانسمان مخصوصی را بر روی بینی قرار می‌دهد. این پانسمان معمولاً شامل یک قالب خارجی (گچ یا پلاستیک) برای حفظ شکل بینی و محافظت از آن در برابر آسیب‌های احتمالی است. در بینی‌های گوشتی که بافت نرم‌تر و ضخیم‌تری دارند، ممکن است ورم بیشتری در روزهای ابتدایی پس از عمل مشاهده شود، اما پانسمان به‌طور کلی به همان شیوه‌ای که در بینی‌های استخوانی انجام می‌شود، اعمال می‌شود. پس از برداشتن پانسمان، بیمار ممکن است دستورالعمل‌های خاصی برای مراقبت از بینی و کاهش ورم دریافت کند، که این دستورالعمل‌ها بیشتر به شرایط فردی و روند بهبودی مربوط می‌شود، نه به نوع بینی.
مراحل مراقبت از پانسمان بینی
- رعایت بهداشت دست‌ها: قبل از لمس پانسمان یا بینی، دست‌های خود را با آب و صابون شسته و کاملاً خشک کنید.
- عدم دستکاری پانسمان: از جابه‌جا کردن یا کندن چسب‌ها و اسپلینت خودداری کنید، مگر اینکه پزشک شما این کار را توصیه کند.
- شست‌وشوی بینی: طبق دستور پزشک، معمولاً از محلول سالین برای شست‌وشوی داخلی بینی استفاده می‌شود. این کار به حفظ رطوبت و جلوگیری از عفونت کمک می‌کند.
- پرهیز از تماس مستقیم آب: از خیس شدن پانسمان خارجی خودداری کنید. هنگام شست‌وشوی صورت یا دوش گرفتن، از محافظ‌هایی مانند گاز استریل یا پلاستیک استفاده کنید.
- رعایت زمان‌بندی تعویض پانسمان: پزشک شما زمان تعویض یا برداشتن اسپلینت و پانسمان را تعیین می‌کند. معمولاً اسپلینت خارجی و چسب‌ها بین 5 تا 10 روز پس از جراحی برداشته می‌شوند.
نکات مهم در نگهداری پانسمان بینی
- جلوگیری از ضربه: بینی در این دوران بسیار حساس است. از ورزش‌های سنگین یا فعالیت‌هایی که ممکن است منجر به ضربه به صورت شود، خودداری کنید.
- خوابیدن صحیح: به پشت و با سر بالا بخوابید تا فشار اضافی به بینی وارد نشود و تورم کاهش یابد. بسیار مهم است که نحوه صحیح خوابیدن بعد از عمل بینی را بدانید و رعایت کنید.
- پرهیز از گرما و تعریق: از محیط‌های گرم و مرطوب که ممکن است باعث تعریق و شل شدن پانسمان شود، دوری کنید.
قبل از برداشتن پانسمان بینی باید حمام برویم؟
معمولاً توصیه می‌شود که صبح زود قبل از مراجعه به پزشک برای برداشتن پانسمان بینی (چسب و اسپلینت)، حمام کنید. شست‌وشو و مرطوب کردن صورت و استحمام بعد از عمل بینی (صبح قبل از مراجعه) می‌تواند به نرم تر شدن چسب‌ها و راحت‌تر برداشته شدن پانسمان کمک کند. مرطوب شدن پوست اطراف بینی می‌تواند فشار ناشی از برداشتن چسب‌ها را کاهش داده و تجربه‌ای راحت‌تر برای شما ایجاد کند.
چرا نباید پانسمان بینی را خودسرانه بعد از عمل برداریم؟
برداشتن یا دستکاری خودسرانه پانسمان می‌تواند به نتایج جراحی آسیب برساند. این کار ممکن است باعث جابه‌جایی ساختارهای بینی، افزایش خطر عفونت، یا تغییر در فرم نهایی شود. همیشه اجازه دهید پزشک شما در زمان مناسب و با دقت پانسمان را تعویض یا بردارد.
