شکستگی بینی چگونه درمان می شود؟
درمان شکستگی بینی بسته به شدت آسیب متفاوت است، اما به طور کلی شامل اقدامات اولیه، جااندازی یا جراحی می‌شود؛ در موارد خفیف و بدون جابجایی استخوان، درمان ممکن است شامل استراحت، استفاده از کمپرس سرد (یخ) برای کاهش تورم و درد، و مصرف مسکن‌های تجویزی پزشک باشد، اما در صورت جابجایی استخوان‌ها یا مشکلات تنفسی، معمولاً پس از کاهش تورم (بین چند روز تا یک هفته)، پزشک اقدام به جااندازی بسته (Closed Reduction) می‌کند که طی آن با بی‌حسی موضعی، استخوان‌ها به جای خود بازگردانده شده و بینی با آتل یا گچ تثبیت می‌شود؛ همچنین، در شکستگی‌های شدید، پیچیده، یا قدیمی که با انحراف دائمی یا مشکلات تنفسی جدی همراه است، ممکن است نیاز به جااندازی باز (جراحی) یا عمل‌های ترمیمی مانند رینوپلاستی یا سپتورینوپلاستی باشد تا هم ظاهر بینی اصلاح شود و هم عملکرد تنفسی بهبود یابد.
جراحی زیبایی بینی برای بینی شکسته شده
شکستگی بینی که غالباً در ناحیه پل بینی و بر اثر ضربه، تصادف یا حوادث ورزشی (مانند حادثه‌ای که برای یکی از بیماران دکتر حمیدرضا حسنانی هنگام بازی اسکیت رخ داد) اتفاق می‌افتد، یک آسیب شایع است. به گفته دکتر حمیدرضا حسنانی، درد شدید و خونریزی از مهم‌ترین علائم هشداردهنده این شکستگی به شمار می‌روند. برای تشخیص دقیق این آسیب، ابتدا معاینه فیزیکی و سپس عکس رادیولوژی انجام می‌شود تا میزان و نوع شکستگی مشخص گردد. در صورتی که آسیب شدید و تازه باشد، پزشک متخصص گوش و حلق و بینی ممکن است جراحی‌های بسته یا باز را برای جااندازی و ترمیم استخوان‌ها تجویز کند. با این حال، دکتر حسنانی بر اساس تجربیات خود تأکید می‌کنند که اگر مدت زمان زیادی از شکستگی گذشته باشد و استخوان‌ها در جای نادرستی جوش خورده باشند، برای اصلاح فرم بینی و رفع مشکلات تنفسی ناشی از شکستگی قدیمی، بهترین انتخاب انجام عمل جراحی زیبایی بینی یا رینوپلاستی است تا بیمار بتواند هم زیبایی و هم عملکرد طبیعی بینی خود را بازیابد.
انواع شکستگی بینی
شکستگی بینی، یکی از شایع‌ترین آسیب‌های صورت، به هرگونه ترک یا شکستگی در استخوان یا غضروف بینی اطلاق می‌شود. این آسیب‌دیدگی می‌تواند از یک ترک ساده و بدون جابجایی تا شکستگی‌های خرد شده و پیچیده متغیر باشد. شناخت انواع شکستگی بینی به درک بهتر شدت آسیب و رویکرد درمانی مناسب کمک می‌کند.
به طور کلی، شکستگی‌های بینی را می‌توان بر اساس معیارهای مختلفی دسته‌بندی کرد:
۱. بر اساس جهت ضربه:
شکستگی کناری (Lateral Fracture): این نوع شکستگی شایع‌ترین نوع است و معمولاً در اثر ضربه به کنار بینی ایجاد می‌شود. در این حالت، یک سمت بینی دچار فرورفتگی و سمت دیگر دچار برآمدگی می‌شود. این نوع شکستگی اغلب با انحراف ظاهری بینی همراه است.
شکستگی قدامی (Anterior Fracture): این نوع شکستگی که کمتر شایع است، در اثر ضربه مستقیم از بالا یا جلو به پل بینی رخ می‌دهد. این ضربه می‌تواند باعث فرورفتگی پل بینی (بینی زینی شکل) شود و معمولاً ناشی از آسیب‌های شدیدتر مانند تصادفات رانندگی یا ضربات ورزشی سنگین است.
۲. بر اساس جابجایی استخوان:
شکستگی بدون جابجایی: در این حالت، استخوان بینی ترک برداشته اما از محل اصلی خود حرکت نکرده و در یک راستا قرار دارد. این نوع شکستگی‌ها معمولاً ظاهر بینی را به شدت تغییر نمی‌دهند و ممکن است بدون نیاز به جراحی بهبود یابند.
شکستگی همراه با جابجایی: در این نوع، قطعات شکسته استخوان از تراز طبیعی خود خارج شده‌اند. این جابجایی می‌تواند منجر به تغییر شکل واضح بینی، کجی و مشکلات تنفسی شود و اغلب برای اصلاح نیاز به مداخله پزشکی و جااندازی دارد.
۳. بر اساس ساختار آسیب‌دیده:
شکستگی استخوانی (Nasal Bone Fracture): این نوع شکستگی به آسیب استخوان‌های اصلی بینی اشاره دارد که قسمت فوقانی و سخت بینی را تشکیل می‌دهند.
شکستگی غضروفی یا تیغه بینی (Nasal Septal Fracture): این شکستگی شامل آسیب به سپتوم (تیغه غضروفی که دو حفره بینی را از هم جدا می‌کند) است. شکستگی سپتوم می‌تواند به تنهایی یا همراه با شکستگی استخوانی رخ دهد و اغلب منجر به انحراف تیغه بینی و مشکلات تنفسی مزمن می‌شود. گاهی در این نوع شکستگی، تجمع خون در تیغه بینی (هماتوم سپتوم) رخ می‌دهد که یک اورژانس پزشکی محسوب می‌شود.
۴. بر اساس پیچیدگی شکستگی:
شکستگی ساده: یک خط شکستگی واحد در استخوان وجود دارد.
شکستگی چندگانه یا خرد شده (Comminuted Nasal Fracture): در این حالت، استخوان به چندین قطعه خرد می‌شود. این نوع شکستگی معمولاً نتیجه ضربه‌های بسیار شدید است و درمان آن پیچیده‌تر بوده و اغلب نیازمند جراحی بازسازی دقیق است.
شکستگی تجزیه شده (Segmental Nasal Fracture): در این نوع، قطعات کوچکی از استخوان یا غضروف جدا می‌شوند که نیازمند بازسازی دقیق این قطعات است.
علائم و تشخیص شکستگی بینی
بر اساس تجربیات دکتر حمیدرضا حسنانی، شناخت علائم شایع شکستگی بینی اولین گام برای اقدام درمانی به موقع است. معمولاً فرد بلافاصله پس از ضربه دچار درد شدید در ناحیه بینی می‌شود که با تورم سریع و بروز کبودی گسترده اطراف بینی و چشم‌ها همراه است. همچنین، خونریزی بینی تقریباً همیشه مشاهده می‌شود. یکی از نشانه‌های واضحی که نیاز به مراجعه فوری به پزشک را برجسته می‌کند، تغییر شکل ظاهری بینی (مانند کج شدن یا فرورفتگی) و مشکل جدی در تنفس از راه بینی است؛ گاهی نیز هنگام لمس کردن بینی، بیمار ممکن است احساس خرد شدن استخوان‌ها را گزارش دهد. دکتر حمیدرضا حسنانی ابتدا با معاینه فیزیکی دقیق و بررسی این علائم، شکستگی را تشخیص می‌دهد. با این حال، ایشان تأکید دارند که در مواردی که شدت آسیب زیاد است یا احتمال می‌دهند آسیب‌های همزمان به سایر استخوان‌های صورت وارد شده باشد، برای تشخیص دقیق‌تر و طرح‌ریزی درمان، استفاده از ابزارهای تشخیصی پیشرفته مانند سی‌تی اسکن ضروری است.
علائم اصلی شکستگی: درد شدید، تورم و کبودی اطراف بینی و چشم‌ها، و خونریزی.
نشانه‌های نیاز به درمان: تغییر شکل ظاهری بینی (کج شدن) و مشکل در تنفس.
نحوه تشخیص (به عقیده دکتر حسنانی):
در گام اول: معاینه فیزیکی و بررسی علائم توسط پزشک.
در موارد پیچیده و شدید: استفاده از سی‌تی اسکن برای ارزیابی دقیق ساختارهای استخوانی و غضروفی.
احساس ویژه: ممکن است هنگام لمس، صدای خرد شدن (کریپتاسیون) احساس شود.
